Szczuczyn uczcił Niepodległą

W środę, 11 listopada 2015 r., Mszą Świętą w intencji Ojczyzny rozpoczęto w Szczuczynie ceremonię patriotyczną 97. rocznicy odzyskania niepodległości przez  wierną Bogu i Kościołowi Polskę. Po roku 2010, to radosne święto jest piątym świadectwem swobodnego demonstrowania narodowego szacunku w Szczuczynie,  w tym już po raz drugi pod pomnikiem S.A. Szczuki. Program przygotowany przez Urząd Miejski jest adresowany do serc gminnej społeczności, zaproszonej przez Burmistrza Szczuczyna, Radę Miejską i proboszcza parafii Szczuczyn.

Tegoroczna uroczystość odbyła się przed szczególnym jubileuszem – 1050 rocznicy Chrztu Polski w roku 2016.

97. ROCZNICA NIEPODLEGŁOŚCI NIE TYLKO W KONTEKŚCIE SZCZUCZYNA

 W kwietniu 1937 roku, po 19 latach odzyskania przez Polskę niepodległości, dzień 11 listopada 1918 r. ustanowiono Świętem Narodowym uważanym jako najważniejsze polskie święto patriotyczne – ojczyźniane.   

Dwa lata później, po wybuchu II w. św. w 1939 r., a po jej zakończeniu w 1945 r. przez cały okres zniewolonej Polski podczas dyktatury proletariatu panującego do drastycznego przełomu w 1989 r., obchody święta niepodległości były zakazane.

Po uzyskaniu kolejnego, wspomnianego wyzwolenia spod rosyjskiego, wrogiego jarzma, Sejm RP IX Kadencji przywrócił okłamywanemu i wymęczonemu narodowi Święto Niepodległości.  

W Szczuczynie, po 70 latach zakazu manifestowania różnych form patriotycznych i katolickich symboli, zlikwidowaniu pomnika niepodległości (z1928 r.), wycofaniu nazwy ul. J. Marszałka Piłsudskiego (zamienionej na ul. Łomżyńską), nastała lekka  polityczna odwilż.

Zespół Szkół przy ul. Szczuki, staraniem byłego dyr. Ryszarda Klimczaka, uchwałą z 23.01.2009 roku przyjął imię Marsz. J. Piłsudskiego. W tym budynku do 1939 roku Marszałek patronował Siedmioklasowej Publicznej Szkole Powszechnej. Nadanie ZS imienia i wręczenie sztandaru odbyło się 4 czerwca 2009 roku. Zespół Szkół w Szczuczynie już tradycyjnie obchodzi coroczny „Dzień Patrona”, kontynuowany pod nadzorem dyr. Anny Jagusz. W grudniu 2012 r. powstała wielopokoleniowa organizacja niepodległościowa – Związek Piłsudczyków przy ZS w tym mieście.

Miejsce na pomnik z inskrypcją od 1939 r. czeka na powrót symbolu wolności, a ulica Łomżyńska na Marszałka Józefa Piłsudskiego w przypisane jemu przez historię tereny Szczuczyna.

PRZEBIEG UROCZYSTOŚCI 2015   

 Kościół  ożywiony pocztami sztandarowymi w prezbiterium oraz mundurami wojskowej kompanii honorowej, reprezentacją orkiestry, straży, harcerzy, zuchów i po brzegi wypełniony gośćmi, mieszkańcami zdawał się emitować wiarygodność na kraj cały i jego rodaków za granicą, że w tym miejscu od 323 lat wciąż słucha się Słowa Bożego. Jednak mówiąc tu dumnie o niepodległości, odczuwamy wzruszenie na myśl nowych skłonności, które mogą zagrozić wolności, nie na stałe nam danej. To także odniesienie do miłości Ojczyzny, woli radości, patriotyzmu i pewności  polskiego zwycięstwa. Również w tym kontekście burmistrz Artur Kuczyński, w imieniu społeczności, wystąpił z prośbą o odprawienie mszy świętej.  

Podczas Eucharystii celebrowanej przez ks. Roberta Zielińskiego i kapelana wojskowego por. ks. Tomasza Olszewskiego, dyr. Radia Nadzieja  w słowie nawiązującym do uroczystości ks. T. Olszewski m. in. powiedział: „(…) listopad, to smutny miesiąc, ale z nim łączą się też ważne i piękne daty naszej Ojczyzny. Dzień 11 listopada stanowi rocznicę odzyskania przez Polskę Niepodległości. To data, która nam uświadamia, jak często kruchy może być los narodu i społeczności, o której wspomniał Pan Burmistrz, Małej Ojczyzny – Gminy Szczuczyn. Dlatego gromadząc się tu, módlmy się za Ojczyznę i o Boże błogosławieństwo dla Was (…).

Po mszy św. odprawionej o godz. 10.30 w kościele p.w. Imienia NMP  sprzed kościoła do pomnika S.A. Szczuki odbył się krótki – Szczuczyński Marsz Niepodległości. A wszyscy szli po śladach tamtych dni, kiedy w pobliżu dzisiejszego pomnika cywile rozbrajali wrogie wojska, po śladach łez i krwi rozlewanej po drodze do Niepodległej.  

Oprócz Kompanii Honorowej, przy pomniku S.A. Szczuki (z18.05.2014r.) od północnej strony placu, uformowały się poczty sztandarowe, straż, Piłsudczycy i inni.

Z odpowiednią etykietą wciągnięto flagę na maszt. Z szacunkiem, dumą i powagą wysłuchano hymnu państwowego, za którego śpiewanie podczas niewoli można było utracić życie. Jako naród pamiętamy, że oddając szacunek dla hymnu i barw narodowych, przekazujemy go wszystkim Polakom, którzy w okresach rozpaczy narodu histerycznie bronili suwerenności ojczyzny. Oddawali młode życie dla polskiej suwerenności, ale i tym, którzy dalej walczyli o odebraną wolność,  których zbezczeszczona krew i kości nie mają miejsca pochówku.

    Bez względu na pogodę w miarę ciepłą, wietrzną z przelotnymi opadami i przebłyskami słońca, w uroczystości wzięło udział ponad 2 tys. mieszkańców  oraz gości, których Burmistrz Szczuczyna Artur Kuczyński w ciepłych i pełnych szacunku słowach powitał:

– wszystkie Poczty Sztandarowe,
– Mieczysława Bagińskiego – z-cę Przewodniczącego Sejmiku Województwa Podlaskiego,
– Jarosława Augustowskiego – Starostę Powiatu Grajewskiego,
– kapitana Macieja Sulewskiego z 15. Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej im. Zawiszy Czarnego,
– Kompanię Honorową z 15. Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej z jej dowódcą por. Markiem  Karpiukiem i wszystkie służby mundurowe,
– przedstawicieli jednostek straży pożarnej: Szczuczyna, Niedźwiadnej, Bęćkowa, Bzur, Danowa i Niećkowa,
– członków Związku Piłsudczyków RP przy Zespole Szkół im. J. Piłsudskiego w Szczuczynie,
– Arkadiusza Lichotę – z-cę Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w Grajewie,
– dyrektorów oraz kierowników jednostek prowadzonych przez Gminę Szczuczyn, Szkół Podstawowych, Publicznego Gimnazjum, Miejskiego Domu Kultury i Biblioteki,
– Radosława Trzcińskiego – radnego Powiatu Grajewskiego,
– Tomasza Mioduszewskiego Przewodniczącego Rady Miejskiej w Szczuczynie oraz radnych i sołtysów  z sołectw gminy Szczuczyn,
– przybyłych Burmistrzów wcześniejszych kadencji, 
– Andrzeja Bargłowskiego – kierownika Posterunku Policji w Szczuczynie,
– Proboszcza Parafii Szczuczyn – ks. Roberta Zielińskiego, 
– porucznika księdza Tomasza Olszewskiego,
– Jerzego Niklińskiego – Powiatowego Inspektora Sanitarnego,
– Elżbietę Niklińską – dyrektora Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego w Szczuczynie, 
– przedstawicieli mediów; portali internetowych, dziennikarzy ze szczególnym powitaniem p. Stanisława Orłowskiego,
– honorowych i zasłużonych obywateli miasta Szczuczyn,
– sędziwych sybiraków z Koła Związku Sybiraków w Szczuczynie,
– harcerzy i zuchów i działających przy SP w Szczuczynie,
– mieszkańców, gości przybyłych na uroczystość oraz uczniów i dzieci, dla których to święto jest żywą lekcją historii!

 Witam Wszystkich, których nie wymieniłem z nazwiska lub pełnionej funkcji. Witam bardzo serdecznie na uroczystościach dla Niepodległej w Szczuczynie - mówił Gospodarz.

  W okolicznościowym przemówieniu  burmistrz Artur Kuczyński m.in. podkreślił, że miejsce i przyczyna, w którym po latach przerwy znów się zbieramy jest wskrzeszeniem tradycji.

Ponadto burmistrz odniósł się do potrzeb Ojczyzny sprawdzonymi przez życie wersami: „Dziś Ojczyzna nie wymaga od nas najwyższej ofiary, ale szacunek do ofiary minionych pokoleń i troska o przyszłość, nie pozwalają nam zasnąć snem obojętności. Obudźmy się! Zainteresujmy się swoją Matką – Ojczyzną! Mam czasami wrażenie, że noc trwa, my śpimy, Ojczyzna nas budzi lecz czeka daremnie.” W końcowej frazie Burmistrz podkreślił – Dbajmy też o Szczuczyn, bo w ten sposób dbamy o rodziny i samych siebie.    

Po wystąpieniu burmistrza Artura Kuczyńskiego kpt. Maciej Sulewski odczytał Apel Poległych, po którym wystrzelono salwę honorową.  

Wzruszenie, dreszcz, czasem łzy podczas Apelu Pamięci o bohaterach, to jednoczesne odniesienie do miłości ojczyzny, rodzin poległych ich walki o wolność i wiarę w nadzieję zwycięstwa.

APEL POLEGŁYCH (odniesienie do bohaterów lokalnych) 

– Wzywam Was! Poległych powstańców styczniowych z 1863 r., żołnierzy I i II w. św., poległych  członków straży granicznej w Czarnówku, Rakowie i Kurkach, poległych w walkach z bolszewikami w 1920 roku.

– Do Ciebie wołam! Rotmistrzu Wiktorze Konopko, ps. ”Grom”, „Kawalerze Virtuti Militari” i „Krzyża Walecznych”, ostatni komendancie Armii Krajowej Obwodu Grajewo!
– Wzywam Ciebie! Niezłomnego patriotę, nauczyciela i wychowawcę ppor. rez. Maksyma Feliksa Jonkajtysa, który życie oddał w przekonaniu, że Polska będzie wolna.
– Do Ciebie wołam! Antoni Brzeski – Komendancie Policji  Państwowej w Szczuczynie, Grajewie, Przechodach, rewidencie na strażnicy w Czarnówku,  żołnierzu 63. Pułku Piechoty, patrioto: odznaczony w 1921 roku Kawalerskim Krzyżem Srebrnego Orderu Wojennego „Virtuti Militari” za walkę z wrogiem, odznaczony medalem „Walecznych”, medalem „Dziesięciolecia Niepodległości Polski”, medalem „Polska Swemu Obrońcy” i odznaczeniami Policji Państwowej. Ciebie, który odznaczenia przyjąłeś z rąk marszałka J. Piłsudskiego, a w chwili śmierci Wodza pełniłeś 12 maja 1935 r. wartę przy jego trumnie – wzywam do apelu!
– Wzywam Ciebie! Naczelniku OSP, lekarzu weterynarii Zygmuncie Bagieński. Ty, 18.11.1918 r. nawoływałeś do rozbrajania Niemców. Po rozbrojeniu, posadziliście 4 „klony wolności” z członkiem Zarządu Straży Pożarnej - lekarzem Karolem Pieńkowskim.
– Wzywam Ciebie! Doktorze Stanisławie Huzarski i doktorze Karolu Pieńkowski, za leczenie i ukrywanie powstańców oraz żołnierzy formacji liniowych w szpitalu i piwnicach kościoła.
– Wzywam Was! Poległych w zamachu bombowym, spowodowanym przez Rosjan w dniu 12.01. 1945 roku, z których tylko 40 osób spoczywa w zbiorowej mogile szczuczyńskiego cmentarza. Pozostali są nam nieznani.
– Do Was się zwracam! Zamordowane dzieci, zgwałcone siostry, żony i matki, i pytam: w imię czego ponieśliście nie tylko moralne straty, ale często i życie?

– Wzywam wszystkie ofiary hitlerowskiego i sowieckiego totalitaryzmu, które na ołtarzu Ojczyzny naszej złożyli daninę krwi lub życia.
– Do Was zwracam się z podzięką! Ci, którzy przeżyliście, żyjecie lub żyliście w wolnej Polsce: Józefie Fajkowski, Piotrze Malinowski, Zofio Malinowska, Antoni Chmielewski, Jerzy Laskowski, Edwardzie Sawicki, Lucjanie Świderski, Stanisławie Zadrożny i inni, za Wasz udział w walce podziemnej, sabotażach i destrukcji komunizmu.
– Do Was wołam! Polegli szczuczynianie i ludzie z okolicy, Sybiracy, zamordowani, zmarli od ran, ci strudzeni długą i krwawą drogą do wolnej Ojczyzny na której zaginęli. Niech Wasza ofiara nie pójdzie na marne. To z Waszej, polskiej krwi wzrosła i przeradza się w potęgę Niepodległa Polska.
  
 Do was uczestnicy Apelu zwracam się! Nie zapomnijcie Rodaków, którzy oddali życie w walce o wolność. Niech krew ich i łzy, cierpienie i śmierć przypominają nam wszystkim jak cenną wartością jest niepodległość i jak potem pielęgnować ją trzeba. Niech Oni i ich bohaterskie czyny będą dla nas drogowskazem do nauki, pracy i służby dla Rzeczypospolitej.
  CHWAŁA BOHATEROM! Odpowiadali żołnierze z Kompanii Honorowej.

Podczas wsłuchiwania się w treść apelu cisnęły się na usta, potem tonąć mogły w morzu łez znane słowa: "Śpij kolego w ciemnym grobie, niech się Polska przyśni Tobie…"
Tak, śpij bohaterze, bo na wojnie wróg spać ci nie pozwolił, a tu w grobie śpisz spokojnie.     

Delegacje różnych jednostek i zrzeszeń złożyli kwiaty i zapalili znicze pod pomnikiem S.A. Szczuki. Pierwszy wieniec złożył Burmistrz Szczuczyna – Artur Kuczyński, Z-ca Przewodniczącego Sejmiku Województwa Podlaskiego – Mieczysław Bagiński i Przewodniczący Rady Miejskiej – Tomasz Mioduszewski.  

Mieczysław Bagiński były Wojewoda Łomżyński, nasz rodak i przyjaciel tych Ziem w odniesieniu do obchodów istotnego nam święta m. in. powiedział: „ (…) historia nasza zapisywała się krwią poległych, którzy ginęli przez tych, którzy nas wciąż nienawidzą. To dlatego musimy być czujni, bowiem nie wiemy, gdzie, w czym i w kim wróg jest zakonspirowany.”     

Wielce emocjonalne przeżycia wywołała rekonstrukcja szczuczyńskiego epizodu z września 1939 roku. Rekonstruktorzy i statyści tego dnia zasłużyli na oklaski. Profesjonalnie spisała się grupa pirotechników filmowych pod kierunkiem Artura Sobieraja z Piotrkowa Trybunalskiego. Doskonale sterował samolotem po szczuczyńskim niebie pilot Jakub Myśluk z Warszawy, który startując z Piotrkowa przyleciał „bombardować” nasze spokojne miasto tak zaciekle, jak dawniej Niemcy. Dał się zestrzelić, bo zachowywał się natrętnie , tak jak wrogowie w 1939 roku – niemieccy piloci por. Fritz Berentz i podoficer Otto Woltz. Samolot zestrzelono, a ocalałych Niemców aresztowano i osadzono w tymczasowym areszcie Magistratu.

Ponieśliśmy w tym święcie, a raczej w tym symulowanym nalocie nieodżałowaną stratę. Zginął przejeżdżający rowerem uczeń Publicznego Gimnazjum Jan Tyszka.  
 

WARO I TRZEBA BYĆ TAM, GDZIE OCZEKUJE NAS MIŁOŚĆ I OJCZYZNA

Niektórzy szczuczynianie szli na historyczny spacer z przypiętymi kotylionami, byli uśmiechnięci, witali się ciepło i serdecznie. Akcentowali w ten sposób rzeczywistą wolę pojednania i siłę patriotyzmu.    

Tego miłego dnia nasi najmłodsi nie pominęli nawet fontanny przed Ratuszem, którą warto było pożegnać przed jej snem zimowym. Rodzice mieli okazję szepnąć im, że gdyby nie wolność, to i fontanny by nie było, ani Ratusza – następcy Magistratu, etc.

Jednak pełnej radości było trudno dostrzec, bowiem historia  urządziła Polakom takiego psikusa, że doświadczeni przez wiele pokoleń jesteśmy już jakby z natury smutni i niepewni jutra. A i niepodległość przypisana smutną szaro-jesienną porą, nie nastraja do naturalnej wesołości. Cieszymy się ze świadomości, że powstanie państwa, to zrealizowanie marzeń poważnych, to i celebra święta już zwyczajowo poważna.

Burmistrz Artur Kuczyński bardzo stara się o poszerzone programy rozrywkowo-patriotyczne dla młodzieży i dorosłych. Jako młody człowiek rozumiejący świat i obyczaje, swoimi czynami porywa nie tylko najmłodszych ale i najstarszych. Jest to głęboko odziaływujący kontekst tradycyjnej miłości do Ojczyzny przez dzieci. Mamy ich wychować, bowiem oni są przyszłością tych Ziem i Narodu, a jeśli tak, to od przedszkola znać mają to, czego starszym pokoleniom zabraniano lub śmierć odebrała im marzenia!    

Na spotkaniu z historią była muzyka, legionowe, patriotyczne i wojskowe pieśni. Była euforia i refleksje przeplatane myślą, ile wysłaliśmy kartek w tegorocznej akcji „Mamy Niepodległą”. W końcu dziadek Piłsudski mógłby przemówić – No, chcieliście, to Ją Wam dałem! A teraz szanujcie Ją i siebie.  

Po uroczystościach głównych, gospodarz udanego dnia świątecznego, Burmistrz Szczuczyna Artur Kuczyński  zaprosił na smaczną jak zwykle wojskową grochówkę przygotowaną w cywilnej szkole, o wielkich tradycjach, z pobliskiego Niećkowa.

Z okazji Święta Niepodległości Burmistrz Szczuczyna i cała społeczność dziękuje głównym współtwórcom  świątecznego spektaklu, którymi m. in. są: Anna Romaniuk, Waldemar Filipkowski i Bogdan Ramotowski.  Składa życzenia nieprzemijającej radości dla wszystkich mieszkańców gminy i dla stęsknionych za Polską rodaków przebywających za granicą.   

GALERIA ZDJĘĆ

Autor tekstu i zdjęć: Stanisław Orłowski